Μια ιστορία μέσα στην ιστορία ή αλλιώς 4 μέρες για ένα πολυαγαπημένο εξώφυλλο

Ένα κορίτσι με κόκκινο παλτό και μακριά μαύρα μαλλιά. Πίσω του, ένα φόντο με γαλάζια χελιδόνια ― τι να είναι άραγε; Το κορίτσι είναι καθιστό. Τα χέρια του ακουμπάνε μπροστά, λίγο αμήχανα ίσως, το γαλάζιο βλέμμα του όμως σε κοιτάζει ολόισια. Δεν είναι ακριβώς λυπημένο. Κάτι θέλει να πει. Και, σε αντίθεση με άλλους ζωγραφικούς πίνακες, αυτή τη φορά μπορούμε να μάθουμε την ιστορία του.  

Γιατί εδώ, στο Ολλανδέζικο Σπίτι της Αν Πάτσετ, το ίδιο το εξώφυλλο είναι μια ιστορία μέσα στην ιστορία ― η Μέιβ έχει ξετρυπώσει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου και υποδέχεται τους αναγνώστες, κυριολεκτικά, αυτοπροσώπως.  

Διαβάζουμε στη σελίδα 12 του Ολλανδέζικου Σπιτιού: «Υπήρχε κι ένα πορτρέτο της Μέιβ από τον καιρό που ήταν δέκα χρονών. Ο πατέρας μου είχε φέρει σιδηροδρομικώς από το Σικάγο έναν διάσημο ζωγράφο. Η ιστορία έλεγε ότι ο καλλιτέχνης κανονικά θα ζωγράφιζε τη μητέρα μας, αλλά η μητέρα μας, που δεν είχε ενημερωθεί ότι επρόκειτο να έρθει κάποιος ζωγράφος και να μείνει δύο βδομάδες στο σπίτι μας, αρνήθηκε να ποζάρει, κι έτσι ο ζωγράφος έκανε αντ’ αυτής το πορτρέτο της Μέιβ. Όταν το πορτρέτο ολοκληρώθηκε και μπήκε στην κορνίζα του, ο πατέρας μου το κρέμασε στο καθιστικό. Η Μέιβ έλεγε πως έτσι έμαθε να κοιτάζει τους άλλους αφ’ υψηλού».  

Όταν το γράψιμο του Ολλανδέζικου Σπιτιού ολοκληρώθηκε και ο χρόνος για την κυκλοφορία του άρχισε να μετράει αντίστροφα, η Πάτσετ είχε ήδη αποφασίσει ότι δεν ήθελε την μπανάλ λύση: μια απεικόνιση του φανταστικού σπιτιού της οικογένειας Κόνροϊ. Αντιθέτως, ήθελε μια εικόνα της Μέιβ ― εκείνη είναι η ηρωίδα, ο κινητήριος μοχλός και το μέτρο των επιλογών του αδελφού της, του Ντάνι, η ίδια η μνήμη του.  

Ως μορφή, όμως, η Μέιβ δεν «υπήρχε» μέχρι τότε. Όπως και το ίδιο το σπίτι, η Πάτσετ την είχε αφήσει εν πολλοίς στη φαντασία του αναγνώστη. Άρχισε λοιπόν να αναζητά μια κατάλληλη εικόνα ανάμεσα σε φωτογραφίες και πίνακες, αλλά πάντα κάτι έλειπε.  

Η λύση ήταν μία ― ιδιοφυής στην απλότητά της: όπως ακριβώς η Πάτσετ «έγραψε» τη Μέιβ, πλάθοντάς την εκ του μη όντος, το ίδιο έπρεπε να γίνει και με την εικόνα της. Έτσι, εφοδιάζοντάς τον με δύο σελίδες του κειμένου της, η Πάτσετ ανέθεσε στον καλό της φίλο και ζωγράφο Νόα Σάτερστρομ να ζωγραφίσει το πορτρέτο της Μέιβ ― τον πίνακα για τον οποίο μιλάει το βιβλίο.  

Τέσσερις μέρες αργότερα, το έργο ήταν έτοιμο. Και ήταν τέλειο.  

Πέρα απ' την αισθητική απόλαυση, πέρα απ' τη συγκίνηση τού να βλέπεις με τα μάτια σου ένα πρόσωπο που έχεις δει μόνο με τα μάτια της φαντασίας σου, η Πάτσετ ερωτεύτηκε τον πίνακα για έναν επιπλέον λόγο: «Στα εξώφυλλα των βιβλίων πολύ σπάνια βλέπεις γυναίκες ή κορίτσι να κοιτούν τον θεατή στα μάτια. Συνήθως το βλέμμα τους είναι γυρισμένο αλλού, ή το πρόσωπό τους μισοκρυμμένο. Με τρελαίνει αυτό το πράγμα ― δεν μπορώ».  

Όχι, η Μέιβ έχει ολόισιο βλέμμα. Το βλέμμα της έχει να πει μια ιστορία. Και τη λέει.